Transport materiałów niebezpiecznych podlega ścisłym regulacjom prawnym. W świetle obowiązujących przepisów nie każdy może podjąć się organizacji takiego transportu. Jak należy przewozić materiały niebezpieczne i o czym jeszcze pamiętać, chcąc się tym zajmować?
Jak prawo reguluje transport niebezpiecznych substancji i oznakowanie materiałów?
Zacznijmy od krótkiego wyjaśnienia co w ogóle kryje się pod pojęciem materiałów niebezpiecznych. Terminem tym określa się wszystkie ładunki, które są:
- zapalne;
- wybuchowe;
- promieniotwórcze.
Do tego dochodzą też gazy, a także substancje mogące z uwagi na posiadane cechy zagrażać zarówno zdrowiu ludzi, jak i kondycji środowiska naturalnego. Przewóz materiałów niebezpiecznych regulowanych jest zarówno przez krajowe, jak i zagraniczne akty prawne. Istotnym dokumentem polskim jest ustawa z dnia 19 sierpnia 2011r. Poświęcona przewozowi towarów niebezpiecznych. Jeśli chodzi o przepisy międzynarodowe, to transport drogowy reguluje konwencja ADR, czyli europejska konwencja dotycząca drogowego przewozu towarów i ładunków niebezpiecznych. W dokumentach tych można znaleźć informacje dotyczące zasad przewozów ładunków niebezpiecznych, tego, jakie wymagania trzeba spełnić, aby taki transport realizować.
Rodzaje materiałów niebezpiecznych
Materiały niebezpieczne to – jak wspomnieliśmy wyżej – wszystkie materiały zapalne, wybuchowe oraz promieniotwórcze. Klasyfikacja ADR dzieli się na trzynaście klas, wskazując między innymi na materiały ciekłe zapalne, materiały stałe zapalne, materiały i przedmioty wybuchowe, materiały, które po zetknięciu z wodą wytwarzają gazy zapalne, materiały utleniające, trujące, zakaźne, a także organiczne i żrące. Do materiałów niebezpiecznych zalicza się na przykład benzynę, ropę, ale również odpady medyczne, które uznawane są za materiał zakaźny.
Pojazdy i opakowania służące do przewozu substancji niebezpiecznych
Zacznijmy od tego, że każdy materiał niebezpieczny może być przewożony wyłącznie takim samochodem, który oznaczony został znormalizowaną tablicą ADR. Transport materiałów niebezpiecznych może odbywać się w pojazdach zarówno zamkniętych, jak i odkrytych. Każdy z nich musi jednak spełniać normy bezpieczeństwa, a kierowca ma obowiązek przestrzegać wszystkich instrukcji. Bardzo ważne jest odpowiednie zabezpieczenie ładunku – nie może dochodzić do jego przemieszczania się.
By zabezpieczyć ładunek stosuje się:
- przegrody;
- regulowane podpory;
- pasy;
- podkładki antypoślizgowe.
Transport substancji niebezpiecznych ciekłych odbywa się najczęściej w cysternach. UWAGA: nie jest dopuszczalne, aby cysterna była wypełniona jedynie w części. Musi ona być pełna. W przeciwnym razie płyn będzie się przemieszczał, co może doprowadzić do reakcji zagrażających życiu lub zdrowiu ludzi.
Kim jest doradca ADR?
Doradca ADR to specjalista zajmujący się bezpieczeństwem przewozu towarów niebezpiecznych. Jego praca koncentruje się wyłącznie na transporcie drogowym. Jego zadaniem jest czuwanie nad tym, aby transport materiałów niebezpiecznych odbywał się zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i nie stanowił zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi. Jako doradca ADR może pracować osoba, która ma wykształcenie wyższe, ukończyła specjalistyczny kurs i zdała egzamin państwowy. Warunkiem, który trzeba spełnić jest również czysta karta, jeśli chodzi o kary za przestępstwa umyślne.
Przewóz materiałów niebezpiecznych regulowany jest przez odpowiednie przepisy. Nie może on odbywać się w sposób przypadkowy. Nad jego przebiegiem zawsze czuwa doradca ADR – specjalista wysokiej klasy.